Sposób ogrzewania domu to jedna z najważniejszych kwestii. Rozwiązań jest wiele. W ostatnich latach popularne stały się pompy ciepła. Jednak ile naprawdę można na nich oszczędzić? I kiedy ich koszt się zwróci?Koszt instalacji pompy ciepła to kilkadziesiąt tysięcy złotych – w zależności od wybranego rozwiązania, wielkości domu i usytuowania działki. To niemało, szczególnie jeżeli doliczyć do tego jeszcze koszt kredytu (jeśli taki został zaciągnięty na budowę domu). Wysoki koszt instalacji zniechęca wiele osób do zainwestowanie w takie rozwiązanie. Warto jednak przemyśleć tą kwestię, ponieważ na instalacji pompy ciepła można zaoszczędzić i to nie mało: za ogrzewanie zapłacimy nawet od dwóch do czterech razy mniej niż w przypadku tradycyjnych źródeł energii
Różne sposoby ogrzewania budynku
Budując dom mamy do wyboru różne sposoby ogrzewania go. Przyjmuje się, że ogrzewanie gazem ziemnym jest dwukrotnie droższe od ogrzewania pompą ciepła, ogrzewanie olejem opałowym jest trzykrotnie droższe, a ogrzewanie elektryczne lub LPG nawet 4,5 razy droższe.
Przyjmijmy teraz, że instalacja pompy ciepła to koszt średnio 65 tysięcy złotych dla domu o powierzchni 200 mkw., w którym mieszka czteroosobowa rodzina. Roczny koszt ogrzewania budynku pompą ciepła to średnio 3.500 zł. Jeżeli za ogrzewanie tego samego budynku gazem ziemnym zapłacimy dwa razy więcej, czyli 7.000 zł rocznie, to koszt instalacji pompy zwróci się po 10 latach. W przypadku oleju opałowego roczny koszt ogrzewania domu wyniesie 10.500 zł, więc instalacja pompy zwróci się po 6 latach. Za najdroższe ogrzewanie elektryczne i LPG rocznie w domu o powierzchni 200 mkw. trzeba zapłacić 15.750 zł, co sprawia, że instalacje pompy ciepła zwróci się już po 4 latach.
Biorąc pod uwagę, że żywotność pompy ciepła to 20 lat (a nawet więcej, pod warunkiem że urządzenie jest dobrze serwisowane i działa w optymalny sposób), w każdym z powyższych wypadków oszczędzimy na ogrzewaniu budując pompę ciepła.
Rodzaje pomp ciepła
Pompy ciepła – mówiąc najprościej – to urządzenia, które pobierają energię z najbliższego otoczenia: powietrza, wody lub gruntu. Urządzenie jest zasilane zwykłą energią elektryczną, instalacja pompy ciepła nie pozwoli więc na całkowite uniezależnienie się od operatora. Ale tylko około 25% mocy pompy pochodzi z elektrowni – pozostałe 75% to energia pobierana z bezpośredniego otoczenia domu.
Istnieją trzy typy pomp ciepła. Każda pobiera energię z „dolnego źródła”, by następnie przetransportować ja do „źródła górnego” czyli ogrzewanego domu. Są trzy źródła dolne. Pierwszy z nich to powietrze – taka pompa jest najtańsza oraz najłatwiejsza do zamontowania, zajmuje też najmniej miejsca. Nie jest to jednak najlepsze rozwiązanie w zimniejszym klimacie, ponieważ gdy temperatura na zewnątrz maleje, potrzeba też więcej energii elektrycznej do ogrzewania domu. Gdy spada poniżej zera – cały dom trzeba ogrzać dodatkową energią. Jeśli więc w danym sezonie grzewczym zima będzie długa i mroźna, właściciel domu będzie płacić za prąd tyle, ile robiłby to ogrzewając dom zwykłymi elektrycznymi piecykami.
Drugim typem źródła dolnego jest woda gruntowa, której temperatura przez cały rok jest wyższa niż zero. W pompie tego typu pojawia się dodatkowo konieczność wybudowania dwóch studni – z jednej woda będzie czerpana, do drugiej wylewana po skończonym „obiegu”. Można zrezygnować z wykopywania jednej lub obu studni, jeżeli na działce znajduje się naturalny zbiornik wodny. Minusem tego rozwiązania jest konieczność filtrowania wody czerpanej, co zwiększa koszty eksploatacji pompy.
Najwięcej ciepła zapewni pompa ze zbiornikiem dolnym umieszczonym w gruncie: w tym wypadku na odpowiednią temperaturę można liczyć przez cały rok. Ale i to rozwiązanie posiada pewne wady. W gruncie należy umieścić specjalne sondy, pionowe lub poziome. Poziome sondy zajmują dużo miejsca, nawet kilkadziesiąt metrów kwadratowych, a nad nimi nie można nie tylko nic zbudować, ale nawet ich zasłaniać, ponieważ woda i światło słoneczne powinny móc bez przeszkód docierać do ziemi. W miejscu sond zazwyczaj zaleca się więc umieszczenie trawnika, ewentualnie grządek z warzywami lub kwiatami (ale bez roślin o bardzo głębokich korzeniach). Sondy pionowe zajmują mniej miejsca, ale są znacznie droższe.
Pompy ciepła – oszczędność nie tylko pieniędzy
Osoba, która zdecyduje się na instalację pompy ciepłą, musi rozważyć wiele czynników, ale warto to zrobić i to nie tylko ze względu na aspekt finansowy.
Miejsce – nawet przy sondach umieszczonych w gruncie, instalacja pompy ciepła pozwala zaoszczędzić miejsce na wybudowanie kotła grzewczego czy przechowywanie paliwa (węgiel, drewno). Sama pompa ciepła gabarytami i wyglądem przypomina lodówkę.
Wygoda to drugi, obok finansowego, główny powód instalowania pomp ciepła. Wystarczy przekręcić wskaźnik temperatury, by móc cieszyć się ciepłem w całym domu. Dom nie wychłodzi się też w czasie dłuższej nieobecności lokatorów, ponieważ może być przez cały ten czas automatycznie ogrzewany. Dla osób świadomych duże znaczenie ma z pewnością także ekologia, ponieważ pompa ciepła jedynie w małym stopniu opera się na energii z elektrowni, w większości wykorzystuje zaś odnawialne źródła energii.
Wszystkie podane w tym tekście wyliczenia to jedynie wartości szacunkowe. W konkretnych przypadkach kwoty mogą się różnić.
