W rozwiniętych krajach świata budownictwo energooszczędne jest normą już od dawna. Trend jest absolutnie prawidłowy i raczej nie powinien nikogo dziwić, gdyż inwestycja w dom energooszczędny jest opłacalna, po pewnym czasie zwraca się w 100%, a następnie przynosi same korzyści. Warunkiem jest jednak właściwe dostosowanie projektu, użycie odpowiednich materiałów budowlanych i poprawne wykonawstwo.
Inżynierowie budownictwa nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do tego, że warto dołożyć kilka, a nawet 20 – 30% procent do kosztów budowy, by w przyszłości móc korzystać z domu, w którym zużycie energii będzie znacząco niższe niż w budynku wzniesionym w technologii odchodzącej wolnym krokiem do lamusa. Argumentów przemawiających za budową domu energooszczędnego jest wiele, ale najbardziej namacalnym wydaje się być możliwość skorzystania z dofinansowania pochodzącego z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
Dom energooszczędny dziś i po 1 stycznia 2017 roku
Choć przepisy obowiązującego w Polsce prawa ulegają zmianom, to idea budynków energooszczędnych pozostaje taka sama. Mianem takim można określać obiekty, w których zapotrzebowanie na energię jest około 25 – 50% niższe niż w domach wzniesionych w tradycyjnej technologii. Energię tę fachowo nazywa się nieodnawialną energią pierwotną i definiuje wskaźnikiem EP podawanym w kWh(m2xrok).
Aktualnie wartość wskaźnika EP dla domów jednorodzinnych nie może przekraczać 120 kWh(m2xrok). Od stycznia 2017 roku EP zostanie obniżony do 95 kWh(m2xrok), a od roku 2021 – do 70 kWh(m2xrok). Przepisy te dotyczą jednak wszystkich budynków mieszkalnych. Warto podkreślić, że wskaźnik EP dla domów energooszczędnych już w chwili obecnej wynosi 30 – 70 kWh(m2xrok) i wciąż dąży się do maksymalnego obniżania jego wartości. Przy odpowiednim zwiększeniu kosztów inwestycji możliwe jest wybudowanie domu niskoenergetycznego (o EP 15 – 30 kWh(m2xrok)) oraz pasywnego (EP<15 kWh(m2xrok)), a nawet zero-energetycznego (funkcjonującego bez dopływu energii spoza budynku).
Inwestycja w dom energooszczędny, czyli ile trzeba dołożyć przy budowie?
Niektórzy eksperci budowlani są zdania, że jeśli już chce się budować nowocześnie, to powinno prowadzić to do uzyskania standardów pasywności, a nie samej energooszczędności. Należy tu przyznać, iż korzystanie z domów pasywnych faktycznie przynosi najbardziej wymierne korzyści ekonomiczne, ale niestety też ich budowa jest znacząco kosztowniejsza. Podczas wznoszenia domu energooszczędnego wystarczy na ogół zwiększyć wydatki o kilka – kilkanaście procent. Już dzięki temu obniżymy zapotrzebowanie energetyczne na tyle, by koszty eksploatacji stały się dużo przyjaźniejsze niż w budynku standardowym.
To, o ile konkretnie budowa domu energooszczędnego będzie droższa zależy od wielu czynników zewnętrznych oraz zastosowanych rozwiązań. Do zasadniczych należą:
- usytuowanie budynku w strefie klimatycznej i w ukształtowaniu terenu;
posadowienie domu na działce względem kierunków świata; - forma architektoniczna (zwarta bryła, rezygnacja z uskoków, wykuszy, lukarn, itp. oraz odpowiednia lokalizacja przeszkleń to elementy mające ogromne znaczenia w późniejszym bilansie energetycznym);
- izolacja termiczna ścian, dachu podłóg na gruncie (grubsza warstwa ocieplenia i wykorzystanie materiałów o wyższej termoizolacyjności to dodatkowy koszt, ale również oszczędności czynione na etapie użytkowania domu);
- stolarka otworowa o podwyższonych parametrach termoizolacyjności (kosztuje więcej, ale jej montaż jest opłacalny);
- eliminacja mostków termicznych (właściwa konstrukcja przegród budowlanych, balkonów, itp.);
montaż wentylacji z odzyskiem ciepła; - wyposażenie budynku w niskotemperaturowy system grzewczy oraz instalacja kolektorów słonecznych do przygotowywania ciepłej wody użytkowej.
Wymienione powyżej rozwiązania bez wątpienia zwiększają koszty budowy, ale ich zastosowanie jest gwarancją na obniżenie zużycia energii od 10 do 16 tys. kWh w ciągu roku. W przeliczeniu na złotówki, oszczędności mogą wynieść kilka tysięcy złotych rocznie.
Dopłaty do domów energooszczędnych
Osoby budujące dom energooszczędny i wykorzystujące na ten cel kredyty mogą ubiegać się o dotację wypłacaną w ramach programu organizowanego przez NFOŚiGW. Program jest realizowany na terenie całego kraju przez wybrane banki. Dopłata do budowy domu energooszczędnego o zapotrzebowaniu energetycznym do 40 kWh (m2xrok) (tzw. budynku standard NF40) wynosi brutto 30 tys. zł. Transza środków odbywa się po zakończeniu budowy i specjalistycznym oszacowaniu wymaganych standardów.
Kiedy nastąpi zwrot kosztów poniesionych na budowę domu energooszczędnego?
Szacuje się, że koszt budowy domu energooszczędnego jest najczęściej o kilkadziesiąt tysięcy wyższy niż wzniesienie budynku tradycyjnego. Dla niektórych inwestorów to całkiem sporo, ale są też i tacy, którzy wręcz błyskawicznie wyliczają, że dołożone środki odzyskają już w przeciągu pierwszych kilku lat użytkowania domu, a później będą cieszyć się wyłącznie zyskami.
Uwzględniając trzydziestotysięczne dofinansowanie do kredytu oraz kilkutysięczne oszczędności za energię w ciągu roku – na 100% zwrot nie trzeba czekać dłużej niż 5 – 7 lat od momentu zamknięcia inwestycji. To stosunkowo krótko w porównaniu do faktu, że dom już z samego założenia budujemy przecież na całe życie.
