Organizacje ekologiczne biją na alarm o realnych zagrożeniach dla środowiska, informując jednocześnie o możliwościach minimalizowania przyczyn jego ostatecznej zagłady. Jednym ze sposobów jest upowszechnianie i wdrażanie w życie budownictwa ekologicznego. Nie chodzi tu już jednak o samo ograniczanie zapotrzebowania powstających domów na energię, a o wykorzystywanie do budowy materiałów, które można przetwarzać (recyklingować). Na świecie funkcjonuje ponad 2 tysiące domów, które są samowystarczalne i powstały z recyklingu. Największą ich część skupiają Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, ale domy wybudowane z odpadów można też spotkać na terenie Europy (m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji czy Holandii). Jako ciekawostkę warto podać, że budowy takiego obiektu doczekała się i Polska. W 2012 roku (w okolicach Gdańska) rozpoczęto prace nad pierwszym w naszym kraju earthshipem, czyli domem powstającym ze zużytych opon samochodowych, metalowych puszek, plastikowych butelek, itp. materiałów pochodzących wyłącznie z odzysku. Świadczy to o tym, że budowa z recyklingu jest możliwa.
Dom z recyklingu, czyli z czego?
Zasadniczym celem recyklingu jest zmniejszanie zużycia surowców naturalnych i ograniczanie ilości odpadów (poprzez ich ponowne wykorzystywanie). To w pełni słuszna i rozsądna metoda ochrony środowiska, która zastosowanie może znajdować również w budownictwie. Światowe earthshipy (domy budowane z tego, co znajduje się na wysypiskach śmieci) charakteryzują się oryginalnością i ogromną pomysłowością. Harmonizują z naturą i są komfortowe w użytkowaniu. A różnorodność wykorzystanych do ich budowy materiałów jest naprawdę zadziwiająca. Do najczęściej stosowanych odpadów zaliczyć można zużytą gumę, plastik, stare tkaniny, szkło, gałęzie, a nawet kości zwierząt. W praktyce sprowadza się to do ponownego wykorzystania butelek, korków, puszek, opon, dętek, szczoteczek do zębów, dyskietek komputerowych, płyt CD, taśm DVD, odzieży oraz wielu innych wyrobów, które niezagospodarowane – rozkładałyby się przez dziesiątki czy setki lat.
Ekobudowanie po polsku
W polskim budownictwie obserwuje się niewielkie przekonanie do powtórnego wykorzystywania odpadów – zwłaszcza tych, które z budową mają pozornie niewiele wspólnego. Rodzime firmy i inwestorzy prywatni coraz częściej sięgają jednak po budulce przyjazne środowisku i ludzkiemu zdrowiu oraz chętniej wykorzystują materiały rozbiórkowe. Z tradycyjnych materiałów budowlanych do tzw. zdrowych zaliczyć można np. silikaty oraz piaskowy beton komórkowy. Wyroby te charakteryzują się najniższym stopniem promieniowania. Zauważalna jest też tendencja w chęci powracania do surowców naturalnych (piasku, gliny, kamienia, słomy, drewna) oraz dążenie do ponownego użycia budulców pochodzących z rozbiórek. Tego typu działania nie są jeszcze pełnym wykorzystywaniem dobrodziejstw recyklingu, ale z pewnością nie pozostają bez znaczenia dla środowiska.
Panele akustyczne z recyklingu
Choć recykling w Polsce nie osiąga skali przemysłowej, to nie oznacza to, że rodzimi przedsiębiorcy zupełnie nie starają się wykorzystywać odpadów. Branża budowlana jest bowiem odpowiednio ukierunkowana na ekologię i z pewnością wkrótce zauważymy znaczący rozwój w tym właśnie zakresie. Już teraz doskonałym przykładem innowacyjności są chociażby panele akustyczne powstające z odpadowego szkła gospodarczego. Do produkcji tych wyrobów w 70% wykorzystywane są zużyte butelki oraz odpady powstające w czasie wytwarzania wełny szklanej. Pozostałą część paneli stanowi lepiszcze o pochodzeniu roślinnym. Po wyeksploatowaniu omawianych paneli – można je zutylizować i wykorzystać ponownie w procesie powstawania nowych produktów.
Warto w tym miejscu podkreślić, że dążenie do spełnienia wymogów ekologicznych nie wiąże się ani z wyższymi kosztami funkcjonowania przedsiębiorstwa, ani nie wpływa na jakość użytkową oraz design wytwarzanych elementów. Panele z recyklingu charakteryzują się bowiem doskonałą akustyką, odpowiednią trwałością oraz właściwym wyglądem zewnętrznym.
Wełna szklana trzeciej generacji
Połączeniem innowacyjności i ekologiczności jest wełna szklana powstająca na bazie szkła z recyklingu i spoiwa z pszenicy. Do niedawna do produkcji wełny wykorzystywano spoiwo ropopochodne. Dzięki zmianie, nowoczesna wełna szklana zyskała na jakości, a ponadto ograniczone zostało zużycie ropy i zmniejszona emisja substancji chemicznych (formaldehydu) do atmosfery.
Ukierunkowanie na zrównoważony rozwój branży budowlanej
Polscy przedsiębiorcy mają ogromną szansę na zaistnienie na światowych rynkach, ale pod warunkiem prowadzenia działalności zrównoważonej. Ważne są tu zarówno aspekty związane z oszczędzaniem energii oraz ograniczeniem zużycia surowców naturalnych, jak i bardziej kompleksowa dbałość o środowisko, tj. nieemitowanie do niego szkodliwych substancji, wprowadzanie do sprzedaży wyrobów ekologicznych, właściwa gospodarka odpadami oraz prawidłowa kooperacja w zakresie transportu.
