Fundament to najważniejszy element konstrukcyjny budynku. Właściwie wybudowany skutecznie przenosi obciążenia budowli na grunt, zapewnia jej stabilność i zabezpiecza przed osiadaniem. Budowę fundamentów powinna poprzedzić analiza stabilności gruntu oraz warunków wodnych panujących na działce. Niewłaściwa ocena poziomu wód gruntowych może doprowadzić do zalewania wykopów, a w dalszej perspektywie – do zawilgocenia wnętrz.
Dokumentacja geotechniczna pozwoli podjąć decyzję, jakie fundamenty będą odpowiednie. Pod uwagę brana jest także wielkość domu. Płytkie fundamenty buduje się na gruntach nośnych, ich głębokość nie przekracza czterech metrów. Fundamenty głębokie są budowane na głębokości poniżej czterech metrów. Od solidności fundamentów w dużej mierze zależy bezpieczeństwo mieszkańców i trwałość samej budowli.
Jak prawidłowo zbudować fundamenty?
1. Pierwszą czynnością jest oznakowanie terenu, na jakim powstanie fundament. Można w tym celu wykonać tzw. ławy drutowe, na które składają się paliki wbijane poza krawędź planowanego wykopu w odległości około 50 cm. Do palików należy przybić deski, uprzednio wypoziomowane, i naciągnąć stalowy drut, dzięki któremu zostanie zaznaczony obrys konstrukcji.
2. Zdjęcie humusu, który stanowi grunt uprawny, to następny etap budowy fundamentów. Ziemię należy składować w oddaleniu od przyszłych wykopów. Będzie się świetnie nadawała do zagospodarowania w przydomowym ogrodzie.
3. Wykopy należy wykonać zgodnie z ustaleniami zawartymi w projekcie. Do ich wykonania wykorzystuje się sprzęt mechaniczny, np. koparko-ładowarki. Wyrównanie wykopu wymaga pracy ręcznej.
4. Wszelkie prace związane z budową fundamentów wymagają zastosowania dobrego jakościowo cementu. Dużą popularność zdobyły ławy betonowe wylewane na grunt. Powinny znajdować się poniżej poziomu przemarzania gruntu. Zbrojenie tak wykonanej ławy przy pomocy stalowych prętów zapobiega pękaniu fundamentów podczas osiadania gruntu. Ważną sprawą jest niedopuszczenie do wyschnięcia betonu. Przykrywamy go folią lub nawilżamy wodą. Po około siedmiu dniach fundamenty osiągają odpowiednią wytrzymałość.
5. Położenie warstwy izolacyjnej na górnej części ławy fundamentowej zapobiega zawilgoceniu fundamentów. Hydroizolację może stanowić np. warstwa papy bitumicznej. Skutecznej izolacji przeciwwilgociowej nie zapewnią papy, które posiadają osnowę tekturową.
6. Wyznaczenie przebiegu podziemnych instalacji oraz wymurowanie ścian fundamentowych z bloczków betonowych to następny etap prac. Ściany wymagają ocieplenia płynną hydroizolacją i hydrofobizowanym styropianem. Należy zwrócić uwagę, aby hydroizolacja pionowa była ściśle połączona z poziomą. Pozwoli to na zapewnienie wysokiej szczelności, a tym samym zapobiegnie zawilgoceniu ścian. Grubość ścian fundamentowych musi zgadzać się z grubością ścian na powierzchni, a do ich wykonania należy użyć betonu najwyższej jakości.
7. Zasypanie fundamentów następuje po likwidacji szalunków i zakończeniu hydroizolacji. Grunt należy zagęścić jednokierunkową zagęszczarką.
Błędy popełniane w czasie prac fundamentowych
W czasie prac budowlanych często zdarzają się błędy. Niestety, ich usunięcie podwyższa koszty budowy. Uświadomienie sobie, jakie błędy są najczęściej popełniane, pozwoli łatwiej ich uniknąć, a tym samym wyeliminować prace naprawcze i dodatkowe nakłady finansowe.
Uszkodzenia fundamentów związane z działalnością człowieka najczęściej wynikają z:
– nieprawidłowego projektu, w którym nie uwzględniono odpowiednich badań gruntu,
– niewłaściwie wykonanej izolacji przeciwwilgociowej (która powoduje zawilgocenie fundamentów i ścian),
– ruchu pojazdów, które wywołują intensywne drgania skutkujące pęknięciami ścian,
– niskiej jakości materiałów kupionych z powodu źle pojętej oszczędności,
– błędów popełnionych przez niedoświadczonych wykonawców.
