Poradnik dla rozpoczynających budowę. Cz. 1: działka i projekt domu

Pierwszy dom buduje się dla wroga, drugi – dla przyjaciela, a dopiero trzeci dla siebie – mówi popularne przysłowie. I sporo w tym prawdy, ponieważ dopiero doświadczenie na budowie pozwala wybudować dom pozbawiony wad. Korzystając jednak z internetowych przewodników i doświadczenia innych można już za pierwszym razem osiągnąć sukces.

Budowa domu to proces wieloetapowy i skomplikowany. Wymaga umiejętności podejmowania decyzji, znajomości tematu, a także przestrzegania przepisów budowlanych.

Co najpierw: działka czy projekt?

Przystępując do budowy domu trzeba przede wszystkim odpowiedzieć sobie na dwa podstawowe pytania: co i gdzie zbudować. Można sprzeczać się na temat tego, czy najpierw wybrać działkę czy projekt. Czasem jest tak, że jakiś projekt tak spodoba się inwestorowi, że nie wyobraża już sobie mieszkania w jakimkolwiek innym domu. Czasem zaś przypadkiem znalezione miejsce jest tak piękne, że wybór projektu schodzi na drugi plan. Czasem też inwestor posiada już działkę (którą np., otrzymał w spadku). Wybierając i projekt, i działkę, trzeba pamiętać o najważniejszych aspektach.

Projekt domu musi odpowiadać rzeczywistym potrzebom domowników. Wyprowadzając się z mieszkania i marząc o większej powierzchni, łatwo dać ponieść się emocjom. Osobny pokój dla każdego dziecka i sypialnia dla rodziców, duży salon i przestronna kuchnia oraz przynajmniej dwie łazienki. Dodatkowo gabinet, biblioteczka i bawialnia. No i użytkowe poddasze, na wypadek gdyby dzieci chciały założyć własne rodziny i mieszkać nadal z rodzicami… Na etapie wyboru projektu należy zdecydować, co naprawdę jest potrzebne. Dodatkowe pokoje to nie tylko znacznie większe koszty budowy, ale także wyższe rachunki za prąd i ogrzewanie, więcej sprzątania i więcej chodzenia, np. po schodach. Często kosztem tych dodatkowych, rzadko używanych pomieszczeń są nieotynkowane ściany czy niewykończone pomieszczenia. Lepiej zdecydować się na mniejszy dom, na który rzeczywiście stać inwestora. Aby uniknąć ryzyka, że w przyszłości rodzina przestanie się mieścić w swoim domu, można wybrać projekt, który umożliwi późniejszą rozbudowę domu.

• 

Co dalej?

W następnej kolejności należy rozważyć takie opcje, jak ilość pięter, podpiwniczenie (lub jego brak), garaż, użytkowe poddasze. Wszystkie rozwiązania mają swoje plusy i minusy oraz podrażają koszty budowy. Dlatego nie należy kierować się tym, co budują inni, ale własnymi wymaganiami.

Wyjątkowo istotną kwestię stanowi też technologia budowy, czyli to, czy dom zostanie zbudowany z drewna czy murowany i w jaki sposób. Ogólnie rzecz ujmując, budowa domów drewnianych jest tańsza i szybsza, jest to więc dobra opcja dla tych, którzy chcieliby postawić dom w ciągu jednego sezonu i mają ograniczony budżet. Z drugiej strony, domy murowane uchodzą za bardziej wytrzymałe, są też znacznie popularniejsze w Polsce, co oznacza, że łatwiej będzie znaleźć wykwalifikowanych pracowników do budowy. Wiele prac można zaś wykonać samodzielnie systemem gospodarczym

Działka. Jej wybór powinien być poprzedzony odpowiedzią na kilka niezmiernie ważnych pytań. Pierwsze z nich dotyczy statusu prawnego działki. Należy upewnić się, że nie jest objęta hipoteką oraz że sprzedawca ma do niej rzeczywiste prawa. Poza tym, należy sprawdzić jaki jest jej status: czy jest to działka budowlana, rekreacyjna czy rolna. Jeżeli nie jest to działka budowlana, należy zaś sprawdzi, czy istnieje możliwość zmiany tego statusu na działkę budowlaną i ile będzie to kosztować.

Koszt i lokalizacja działki

Kolejny etap to sprawdzenie ile będzie kosztować uzbrojenie działki, czyli podłączenie prądu, wody i ewentualnie gazu. Czasem koszty uzbrojenia działki są tak wysokie, że mocno zawyża to cenę kupna ziemi. Trzeba też mieć świadomość, że brak możliwości podłączenia domu do ogrzewania będzie generował dodatkowe koszty, związane z wybudowaniem własnego źródła ciepła. Brak możliwości korzystania z kanalizacji i konieczność używania szamba może zaś okazać się niezwykle uciążliwa, szczególnie dla osób, które wcześniej nie miały z tym styczności. Przy okazji warto także zainteresować się, jak w miejscu działki wygląda kwestia wywozu śmieci.

• 

Inną sprawą jest lokalizacja działki. Chociaż czasem ucieczka z miasta może wydawać się marzeniem, w rzeczywistości osobom przyzwyczajonym do mieszkania w mieście takie oddalenie może prędko się znudzić. Długie dojazdy do pracy, konieczność posiadania jednego lub dwóch samochodów i problemy z dowożeniem dzieci do szkoły mogą okazać się bardzo kosztowne. Dlatego wybierając działkę poza miastem warto być wyczulonym na obecność przystanków autobusów i jakość dróg prowadzących do posesji: czy będą przejezdne zimą? Czy da się po nich jeździć w deszczu zwykłym osobowym samochodem? Trudności z komunikacją zazwyczaj najbardziej uderzają w dzieci i osoby dorosłe, które nie posiadają prawa jazdy. Stają się one niejako uzależnione od osoby, która może (musi) je wszędzie zawozić i przywozić. Może to ograniczać kontakty towarzyskie, zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Plan zagospodarowania terenu

Innym aspektem związanym z kupnem działki, są plany zagospodarowania terenu. Niekiedy są one tak szczegółowe, że ustalają ile dom może mieć pięter czy jaki musi mieć kształt dachu. Dla osób, które mają już wstępnie wybrany projekt taka informacja jest niezwykle ważna, ponieważ może okazać się, że wymarzony dom nie będzie mógł powstać w tej konkretnej okolicy. O plany zagospodarowania należy dowiadywać się we właściwym urzędzie miasta lub gminy, w dziale zajmującym się architekturą lub planowaniem krajobrazu.

Wybór działki i projektu to pierwsze kroki na drodze do budowy własnego domu. Już na tym etapie trzeba podjąć wiele ważnych, wiążących decyzji oraz pamiętać, że każda z nich będzie miała wpływ na wygląd domu, czas jego budowy oraz koszty. To moment, który warto dokładnie i dogłębnie przemyśleć, a także rozważyć wraz ze znajomymi i przyjaciółmi – szczególnie takimi, którzy mają doświadczenie w budowie domu.